Υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί λόγοι, οι οποίοι αιτιολογούν γιατί η οργανωσιακή κουλτούρα είναι σημαντική και πως επηρεάζει έναν οργανισμό. Σε έναν κόσμο που διαρκώς αλλάζει, η οργανωσιακή κουλτούρα καθιερώνεται ως τον πιο σημαντικό παράγοντα για τους οργανισμούς του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα. Από την άλλη, παραμένει ξεκάθαρο ότι ο 3ος τομέας δεν διαφέρει σε τίποτα από τους άλλους 2 τομείς, αναφορικά με την οργανωσιακή κουλτούρα. Ο 3ος τομέας παρουσιάζει τις ίδιες ανάγκες, ευκαιρίες, απειλές και προκλήσεις με τους άλλους 2 τομείς. Επομένως, μια σταθερή και σαφής οργανωσιακή κουλτούρα παραμένει ένα ζωτικό στοιχείο, που επηρεάζει άμεσα τις επιτυχίες και τις αποτυχίες των μη κερδοσκοπικών οργανώσεων.
Αδιαμφισβήτητα η οργανωσιακή κουλτούρα υφίσταται και έχει σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση αξιών και συμπεριφορών των μη κερδοσκοπικών οργανισμών. Παρόλα αυτά υπάρχει περιορισμένη γνώση ως προς το τι είναι πραγματικά η οργανωσιακή κουλτούρα, πως επηρεάζει τα μέλη μίας ΜΚΟ και εάν αποτελεί παράγοντα που θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη οι ηγέτες του 3ου τομέα.
Ορισμός
Η οργανωσιακή κουλτούρα θα μπορούσε να οριστεί ως «ο τρόπος που γίνονται τα πράγματα εδώ» (Deal & Kennedy 2000). Επομένως, δίνεται η ευκαιρία στους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς να κάνουν τα πράγματα με τον σωστό τρόπο. Με τον τρόπο που προωθείται μία θετική, δημιουργική και καινοτόμα κουλτούρα. Ένας από τους ακριβέστερους ορισμούς που έχει δοθεί για την οργανωσιακή κουλτούρα είναι αυτός των Martin & Siehl (1983), που την περιγράφουν ως την «κόλα που κρατάει τον οργανισμό μέσω κοινών μοτίβων, νοημάτων, αξίων και στόχων για την ενίσχυση του περιεχομένου».
Η οργανωσιακή κουλτούρα είναι ο ακρογωνιαίος λίθος μιας οργάνωσης, διότι επηρεάζει άμεσα το πιο ζωτικό μέρος της οργάνωσης – τα μέλη, τους εργαζομένους και τους εθελοντές. Βασίζεται σε κοινές στάσεις, πεποιθήσεις, έθιμα, γραπτούς και άγραφους κανόνες που έχουν αναπτυχθεί με την πάροδο του χρόνου (The Business Dictionary).
Η σημασία της οργανωσιακής κουλτούρας
Υπάρχουν πολλοί μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί που θεωρούν ότι έχουν ισχυρή οργανωσιακή νοοτροπία και προσέγγιση μέσα στον οργανισμό τους. Στην πραγματικότητα όμως, είναι δύσκολο να οικοδομήσουμε μια σταθερή και αποτελεσματική οργανωσιακή κουλτούρα και ακόμη πιο δύσκολο να την διατηρήσουμε.
Τα περισσότερα άτομα στις ΜΚΟ πιστεύουν ότι η κουλτούρα αφορά μόνο στο όραμα, στους στόχους και την στάση που έχουν έναντι των άλλων δύο τομέων (δημόσιος και ιδιωτικός). Παρ ‘όλα αυτά, οργανωσιακή κουλτούρα είναι όλες οι αξίες, οι αντιλήψεις, οι πεποιθήσεις και οι κανόνες που ένας οργανισμός επικοινωνεί σιωπηρά με το εσωτερικό και εξωτερικό του περιβάλλον.
Είναι αυτές οι αξίες που προσελκύουν τους ανθρώπους, τους χορηγούς, τους συνεργάτες, τους εθελοντές και άλλους εμπλεκόμενους φορείς προς τον οργανισμό. Ενώ είναι οι ίδιοι λόγοι που κρατούν μακριά όλους τους προηγούμενους, που θα μπορούσαν να συμβάλουν ενεργά στους στόχους και το όραμα του οργανισμού.
O M. Watkins κάποτε είπε ότι «Η οργανωσιακή κουλτούρα είναι το ανοσοποιητικό σύστημα ενός οργανισμού». Ως εκ τούτου, χρειάζεται να την προστατεύσουμε και να την ενισχύσουμε, γιατί θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πολύτιμο εργαλείο σε έναν κόσμο που αλλάζει ταχύτατα.
Ένας απλός οδηγός:
Θετικοί και αρνητικοί παράγοντες που επηρεάζουν και σχετίζονται με την κουλτούρα:
Εν κατακλείδι, διαφαίνεται σταθερά η τάση για εξέλιξη της οργανωσιακής κουλτούρας (από τον 20ο αιώνα έως τον 21ο αιώνα) και του ρόλου των ηγετών σε μη κερδοσκοπικές οργανώσεις. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, τα μη κερδοσκοπικά σωματεία πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την έννοια της οργανωσιακής κουλτούρας και να δημιουργούν αυτή που τους ταιριάζει περισσότερο. Αυτή άλλωστε είναι και η πορεία επιτυχίας και εξέλιξης του 3ου τομέα, μέσα στο τόσο μεταβαλλόμενο εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον.
Deal T. E. and Kennedy, A. A. (1982, 2000) Corporate Cultures: The Rites and Rituals of Corporate Life, Harmondsworth, Penguin Books, 1982; reissue Perseus Books
M. Watkins (2013): the first 90 days, Harvard Business Review Press
The Business Dictionary. Organizational culture
Martin, J., & Siehl (1983). Organizational culture and counterculture: An uneasy symbiosis. Organizational Dynamics, 122: 52-65.
